Historia Kościoła i Parafii pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP

Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Brodach był budowany z myślą o szczególnym przeznaczeniu i do dzisiaj jest znany jako kościół Grobu Matki Bożej. Należy on do zespołu Dróżek przy Sanktuarium Ojców Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej. Niepowtarzalne połączenie walorów krajobrazowych, artystycznych i kulturowych oraz głębia w wymiarze duchowym, zostały dostrzeżone przez Komitet UNESCO, który w 1999 r. włączył zespół kaplic i dróżek pielgrzymkowych w Kalwarii Zebrzydowskiej do grona najpiękniejszych i najwartościowszych zabytków oraz umieścił go na Liście Światowego Dziedzictwa.

W 1611 roku Mikołaj Zebrzydowski – fundator “Polskiej Jerozolimy” wybudował małą kaplicę Grobu Matki Bożej, której nadano kształt sarkofagu. Wewnątrz kaplicy postawiono mały ołtarzyk z leżącą w trumnie figurką Matki Bożej. W 1615 roku zaczęto wznosić nad tą małą kaplicą duży kościół. Śmierć Mikołaja Zebrzydowskiego w 1620 roku spowodowała przerwę w budowie. Kontynuację budowy kościoła podjął Jan Zebrzydowski, syn Mikołaja Zebrzydowskiego. Kościół powstał na rzucie wydłużonego prostokąta z półkolistą absydą od strony wschodniej i półeliptyczną kruchtą od strony zachodniej. Zwieńczeniem trudów budowy kościoła, według planów architekta Pawła Baudartha, była jego uroczysta konsekracja 7 września 1642 roku, której przewodniczył bp Tomasz Oborski. Świątynia nosi cechy baroku i należy do najpiękniejszych obiektów sakralnych w Kalwarii. Wewnątrz kościół jest dwupoziomowy. Kościół dolny (ziemia) i górny (niebo) łączy ze sobą galeria 37. obrazów-symboli, w których Maryja ukazuje nam Pana Jezusa jako naszego Zbawiciela. Na dolnym poziomie w centralnie umieszczonym sarkofagu znajduje się trumienka z figurą Matki Bożej Zaśniętej. Świątynia ta spełnia podwójną rolę w modlitwach na szlaku Dróżek Matki Bożej składających się z trzech części: Cierpienia, Zaśnięcia i Triumfu Maryi. W kościele dolnym odprawia się ostatnią stację Pogrzebu (Zaśnięcia) Matki Bożej, a w górnym – pierwszą stację Triumfu Bogarodzicy. Stąd wychodzi się już innymi schodami na zewnątrz, (ponieważ po śmierci nikt nie wraca na ziemię, przemierzając tę samą drogę), aby przejść przez symboliczną bramę rajską znajdującą się na zewnątrz kościoła i kierować się w stronę Sanktuarium. Polichromia we wnętrzu świątyni jest dziełem zakonnika brata Dydaka Baturyny (XIX w.) i Karola Polityńskiego (1923-1924). W roku 2019 poświęcono pierwszą w tym kościele chrzcielnicę. Wykonana jest z drewna jaworowego, z wykutą w białym marmurze misą. Zdobi ją piękna polichromia i złocenia. Podkreślić należy bogactwo treści  duchowych, ukazane w symbolice, która głęboko zanurzona jest w Piśmie Świętym. Zaprojektował ją i w całości wykonał Tomasz Wojcieszek. Także w roku 2019 wykonano wewnętrzną iluminację świątyni, a w 2021 roku umieszczono nowe ławki. Trzy ostatnie fundacje zostały zrealizowane dzięki ofiarności i zaangażowaniu wiernych. Kościół ten otaczali i nadal otaczają bernardyni szczególną opieką, odnawiając w razie potrzeby i dokonując w nim różnych modyfikacji. Ze względu na piękno architektury i ogrom duchowego bogactwa oraz wyjątkowość przesłania świątyni, wielu wiernych umiłowało ten kościół, a nowożeńcy wybierają go jako miejsce przyjęcia sakramentu małżeństwa.

W drugiej połowie XVIII wieku, gdy przełożonym w Kalwarii był o. Jan Kapistran Połaniecki, przeprowadzono w świątyni liczne prace remontowe, zamontowano organy oraz odrestaurowano kaplicę Grobu Matki Bożej, nad którą, w górnym kościele postawiono nowy ołtarz. Na przełomie XVIII i XIX wieku, gdy gwardianem był o. Gaudenty Tynel, wykonano w nawie marmurową posadzkę oraz schody do kościoła górnego. Przed fasadą kościoła ustawiono na kamiennych cokołach posągi dwunastu Apostołów dłuta Tomasza Gałuszczyńskiego (1823 r.). Między cokołami, w miejsce dawnego muru, zamontowano metalowe ogrodzenie.

W 1909 roku – za czasów posługi o. Stefana Podworskiego – miał miejsce gruntowny remont kościoła. Świątynia, tuż przed obchodami jubileuszu 300-lecia istnienia, zyskała zatem nowy blask. Przed wejściem na dziedziniec świątyni, na zboczu wzniesiono mur oporowy, a w nim zbudowano grotę Matki Bożej z Lourdes z marmurowym ołtarzem, którą 15 sierpnia 1911 roku poświęcił, uczestniczący w uroczystościach jubileuszowych, sufragan krakowski bp Anatol Nowak. W tym czasie przed grotą ułożono wielką, kamienną gwiazdę, która jest symbolem Maryi – Matki Bożej nazywanej “Gwiazdą zaranną” oraz “Gwiazdą morza”. To kamienne dzieło, w 110. rocznicę jego powstania, zostało starannie odbudowane i odnowione przez jedną z brodzkich rodzin jako wotum wdzięczności. Przed grotą rozpościera się tzw. Dolina Jozafata.

Od północnej strony świątyni została zbudowana drewniana rezydencja z kilkoma pomieszczeniami dla zakonników, którzy służyli przybywającym pielgrzymom. Prawdopodobnie zbudował ją Jan Zebrzydowski albo jego syn Michał. Na początku XIX wieku O. Gaudenty Tynel w miejsce drewnianej rezydencji zbudował murowaną. O. Stefan Podworski w roku 1902 nadbudował na niej piętro. Po roku 1980 przy rezydencji powstał nowy budynek, który obejmował pomieszczenia gospodarcze, salkę katechetyczną oraz refektarz.

Dnia 6 stycznia 1986 roku, dekretem Ks. kard. Franciszka Macharskiego przy kościele został erygowany Ośrodek Duszpasterski. Jego prowadzenie powierzono o. Ewarystowi Tomali, którego mianowano wikariuszem parafialnym parafii Zebrzydowice. Został on następnie mianowany pierwszym proboszczem erygowanej 22 listopada 1992 roku parafii. Pieczę nad nowo powołaną parafią objęli bracia Zakonu Braci Mniejszych prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP nazywani w Polsce bernardynami. W 1992 roku parafia zyskała własny cmentarz, na którym stanęła kaplica pod wezwaniem Zmartwychwstania Pana Jezusa, wybudowana dzięki ofiarności wiernych.